နေ

ဟာဗျာ ခင်ရုံတင် ဘယ် ကမလဲ။ အတူတူတောင် ‌လျှောက်သွား နေကြတာ၊ ရုပ်ရှင်အတူတူကြည့်တယ် они не просто были знакомы. Они гуляли вместе, ходили в кино

ရွာလည်းမက မြို့လည်းမကျသောနေရာ посёлок, населённый пункт городского типа

ကျန်တဲ့အချိန်က အလုပ်တွေ လုပ်နေရတယ် а в остальное время я вынужден был работать

သူသည် အမိနိုင်ငံနှင့် ကင်း၍နေသည် он лишён родины

ကန့်ကွက်ခြင်းအနေဖြင့် в знак протеста

ပိုနေမြဲကျားနေမြဲ без изменений

ထိုင်နေအကောင်းသားထသွားမှ ကျိုးမှန်းသိ (посл.) ≈ тише едешь, дальше будешь

တောင်ထိပ်ကြာပေါက်၊ အနောက်နေထွက် (посл.) лотос растёт на горе, а солнце восходит на западе

ကြားနေနိုင်ငံ нейтральное государство

ကြားနေဝါဒ нейтралитет, политика нейтралитета

ဒီနေရာကို ကွင်းပြီးသွားမယ်။ Обойду это место строной

အခုဒီလူ သိပ်ကောင်းစားနေတယ် сейчас этот человек процветает

မောင်ဘကဲ့သို့ မောင်ဖြူသည် အေးအေးဆေးဆေး မနေတတ်ချေ Маун Ба не мог жить спокойно, как Маун Пхью

နေရာခပ်သိမ်းတွင် везде

အမေခမျာ တစ်နေ့လုံး အလုပ်လုပ်နေရရတယ် Бедная мама! Она вынуждена работать весь день

အသောက်အစား မလုပ်ဘဲ ခြိုးခြံချွေတာဖို့ချည်း ပြောနေသည် только и говорит, чтобы он не пил, а экономил

နှမြောလို့ချဲ့ချဲ့တုန်နေသည် он дрожит над каждой копейкой

ခေါင်းလျှိုးနေ а) сходить со сцены б) избегать ответственности

ဘဝအခြေအနေသည် မသာယာခဲ့ချေ (раньше) условия жизни не были хорошими

см. ဂူနေရှေးလူ

ငြိမ်းချမ်းစွာအတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေး мирное сосуществование

မြေကြီးကရွှေသီး၍ ငွေမိုးရွာနေ быть богатым (о стране и т.п.)

ဒလ-ရန်ကုန်ကို စက်တပ်သမ္ဗန်အစင်းရေ ၃၇၀ ခန့်ဖြင့်ပြေးဆွဲပေးနေ газет. примерно 370 моторных лодок будет курсировать из Далы в Янгон

см. စနေ 1)

см. စနေဂြိုဟ်နှစ်ခိုင်

см. စနေ 2)

လူနေခြုံကြားစိတ်နေဘုံဖျား пускать пыль в глаза

စူးနေရာစူး ဆောက်နေရာဆောက်

ဆင်ကောင်ကြီးကိုတွေ့နေမှဆင်ခြေရာရှာနေရန်မလို посл. увидев слона, не надо искать его следов

ကလေးတွေကတော့ ဒီအချိန်ဆို ထုံးစံအတိုင်း နောက်ဖေးအိမ်ရှိ တီဗွီရှေ့မှောက် ရောက်နေကြပေလိမ့်မည် а дети, конечно, в это время как обычно пойдут смотреть телевизор на задний двор

ဆိုးတဲ့နေရာမှာကမ်းကုန် хуже не бывает

ဆောက်လုပ်နေဆဲဖြစ် строящийся в настоящий момент

см. ညနေခင်း

ရှေ့နေ၊ ရှေ့ရပ်

1. (деятельность) ရှေ့နေလိုက်ခြင်း၊ ရှေ့နေရာထူး

2. (собир.) ရှေ့နေများ

(деятельный, энергичный) တက်ကြွသော၊ လှုပ်ရှားနေသော၊ စိတ်ဝင်စားသော

(расплывчатый) ပုံဆောင်မဲ့သော၊ ပုံသဏ္ဍန်မရှိသော၊ ပုံပျက်နေသော

လက်မှတ် ကုန်နေပြီဟူသောကြော်ငြာ

астр. ကမ္ဘာ့ဝေးနေရာ၊ ကမ္ဘာနှင့် အဝေးဆုံးနေရာ

အိမ်ငှါးနေသူ (дома) လယ်ငှါးလုပ်သူ (земли)

ငှါးသည်၊ ငှါးယူသည်၊ ငှါးနေသည်

2. (перен.) အခြေအနေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေ

ဖေါင်းကြွ၍ နေသောရုပ်တု၊ ရုပ်တပိုင်းဖေါင်း

деревенская беднота တောရွာနေဆင်းရဲသားများ

ဆင်းရဲနေသည်၊ ဒုက္ခရောက်နေသည်

5. (о дороге, тропинке) ကွေ့ကောက်ပြေးသွားနေသည်

жить безвыездно အခန်းအောင်းလျက်နေသည်

попадать в безвыходное положение မျှော်လင့်ချက် မရှိသော အခြေအနေသို့ဆိုက်ရောက်သည်

မလှုပ်မရှားဖြစ်နေခြင်း၊ လှုပ်ရှားထကြွမှုမရှိခြင်း (отсутствие всякой деятельности); အရေးမယူဘဲနေခြင်း၊ မဆောင်ရွက်ဘဲနေခြင်း (непринятие мер); လက်ပိုက်ကြည့်ခြင်း (состояние равнодушия); ပျက်နေခြင်း (о машинах, механизмах)

မလှုပ်မရှားဖြစ်နေသည်၊ လှုပ်ရှား ထကြွမှုမရှိဘဲနေသည် (не проявлять деятельности); အရေးမယူဘဲနေသည်၊ ဆောင်ရွက်မပေး၍ နေသည် (не принимать мер); လက်ပိုက်၍ ကြည့်နေသည် (оставаться равнодушным); ပျက်နေသည်၊ ပျက်စီးနေသည် (о механизмах)

(отсутствие дела, занятия) လုပ်စရာမရှိခြင်း၊ လက်ပိုက်ကြည့်နေခြင်း

(разг.) လက်ပိုက်နေသူ၊ လူပျင်း (лентяй)

လက်ပိုက်နေသည်၊ လက်ပိုက်ကြည့်နေသည်

2. (неподвижный) မတုန်မလှုပ်နေသော၊ ထက်သန်ခြင်းမရှိသော

(беспечный) မစိုးရိမ်တတ်သော၊ ပူပန်စရာမရှိသော၊ စိတ်ချမ်းသာစွာ နေထိုင်သော

စစ်ဆေးမှုမရှိသော၊ မနိုင်မနင်းဖြစ်နေသော၊ အကွတ်အထိန်းမဲ့နေသော

2. прил. (о ребёнке) လေလွင့်သော၊ အိုးအိမ်မဲ့ဖြစ်နေသော

ပေါ့ပေါ့နေထိုင်မှု

(без слов) စကားမပြောသော၊ ဆိတ်ငြိမ်သော၊ နှုတ်ပိတ်နေသော

စိတ်မလှုပ်ရှားသော၊ တည်ငြိမ်သော၊ မတုန်မလှုပ်ဘဲ နေတတ်သော

ရိုသေမှု ပြုမနေသော၊ တခမ်းတနား မလုပ်သော

1. သတိမေ့နေသော

လက်မှတ်စစ်သူ၊ နေရာချပေးသူ

вечером он собрался, а утром уехал ညနေက သူ ပစ္စည်း သိမ်း ဆည်းပြီး မနက်ကျတော့ ထွက်သွားတယ်

надо идти быстрее, а то опоздаем ခပ်မြန်မြန် သွားရမှာ ဒါမှမဟုတ်ရင် နောက်ကျနေလိမ့်မယ်

у меня ещё нет телефона, вечером я позвоню тебе из автомата ငါ့ဆီမှာ တယ်လီဖုန်း မရှိသေးလို့ ညနေမှာ မင်းကို အများသုံး တယ်လီဖုန်းကနေ ငါ ဖုန်းဆက်မယ်

ရှေ့နေ၊ ဝတ်လုံ

опытный адвокат ဝါရင့်တဲ့ ရှေ့နေ

обратиться за советом к адвокату ရှေ့နေ(ဝတ်လုံ)နဲ့ တိုင်ပင်တယ်

к дому вела берёзовая аллея ဘူဇပတ်ရိပ်သာလမ်းဟာ အိမ်ဆီကို တည့်တည့် သွားနေတယ်

анализ обстановки အခြေအနေကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်ချက်

у ребёнка нет аппетита ကလေးခံတွင်း ပျက်နေတယ်

လေထု၊ အခြေအနေ၊ ပတ်ဝန်းကျင်

привезти продукты с базы ပင်ရင်း စခန်းကနေ ပစ္စည်းတွေ သယ်ဆောင်လာကြတယ်

дети бегают во дворе ဝင်းခြံထဲမှာ ကလေးတွေ ပြေးလွှားနေကြတယ်

жить в бедностьဆင်းဆင်းရဲရဲ နေထိုင်တယ်၊ချို့ချို့တဲ့တဲ့ နေတယ်၊ မျက်နှာငယ်ငယ်နဲ့ နေတယ်

бедный человек ဆင်းရဲတွင်းနစ်သူ၊ လူဆင်းရဲ၊ ဖွတ်တက်နေသူ

они очень бедны သူတို့ ဆင်းဆင်းရဲရဲ မျက်နှာငယ်ငယ် နေကြရှာတယ်၊ ခြေသုတ်ပုဆိုး မြွေစွယ်ကျိုးလို နေကြတယ်

по небу бегут облака ကောင်းကင်မှာ တိမ်တွေ လွင့်ပါးနေကြတယ်

слезы бегут по щекам ပါးပြင်ပေါ်မှာ မျက်ရည်တွေ စီးကျနေတယ်

бежать из родных мест သူတို့ နေရင်းစွဲရွာတွေက ထွက်ခွာပြီးခိုလှုံတယ်

оставить вопрос без ответа မေးခွန်းရဲ့ အဖြေ မပေါ်ဘဲ ထားတယ်၊ မေးခွန်းအတွက် အဖြေမပေးဘဲ နေတယ်

белые ночи လင်းနေတဲ့ ည၊ မမှောင်တဲ့ ည

ветер [дует] с берега ကမ်းခြေကနေ လေတိုက်တယ်

у дома растёт берёза အိမ်အနီးမှာ ဘူဇပတ်ပင် ပေါက်နေတယ်

меня беспокоит ваше молчание ခင်ဗျားရဲ့တိတ်ဆိတ်နေမှုက ကျွန်တော့်ကို စိတ်မအေး ဖြစ်စေတယ်

в комнате беспорядок အခန်းထဲမှာ ဖရိုဖရဲ ဖြစ်နေတယ်၊ အခန်းထဲမှာ ရှုပ်ပွနေတယ်

ဘဝသာယာရေး၊ စားဝတ်နေရေး

постоянно растёт благосостояние народа ပြည်သူတိုရဲ့ စားဝတ်နေရေး အစဉ်အမြဲ ပြေလည်ချောင်ချိ လာနေတယ်

бледнеть от волнения စိတ်ပူပင်မှုကြောင့် ဖြူဖပ်ဖြူရော် ဖြစ်နေတယ်

после болезни он похудел и побледнел မကျန်းမမာ ဖြစ်ပြီးတဲ့နောက် ပိန်ချုံးသွားပြီး မျက်နှာ ဖြူဖပ်ဖြူရော် ဖြစ်နေတယ်

лицо его побледнело သူရဲ့မျက်နှာဟာ ဖြူဖပ်ဖြူရော်ဖြစ်နေတယ်

ဖြူရော်နေတဲ့

бледное лицо ဖြူဖပ်ဖြူရော်လိုက်နေတဲ့ မျက်နှာ

бледный ребёнок မျက်နှာဖြူရော်ရော်လိုက်နေတဲ့ ကလေး

стать бледным от волнения စိတ်လှုပ်ရှားလို့ ဖြူဖပ်ဖြူရော် ဖြစ်နေတယ်

вы очень бледны ခင်ဗျား သိပ်ပြီး ဖြူဖပ်ဖြူရော် ဖြစ်နေတယ်

снег блестит на солнце နေရောင်အောက်မှာ နှင်းတွေ ဖြူဖွေးနေတယ်

глаза блестят от радости ဝမ်းသာလို့ မျက်လုံးတွေ တောက်ပနေတယ်

подойти на близкое расстояние အနီးနားရောက်အောင် ချဉ်းကပ်လာတယ်၊ လက်လှမ်းမှီရာ နေရာကို ချဉ်းကပ်လာတယ်၊ နီးကပ်တဲ့ အထိ တိုးလာတယ်

Новый год близок နှစ်သစ်ကူးနီးလာပြီ၊ နှစ်သစ် နီးကပ်လာနေပြီ

я живу близко от института ကျွန်တော်ဟာ တက္ကသိုလ် ကျောင်းအနီးမှာ နေတယ်

город был близко မြို့ သိပ်မဝေးဘူး၊ မြို့ နီးနေပြီ

боится, что люди скажут လူပြောသူပြော စိုးရိမ်နေကြတယ်

они живут бок о бок သူ့တို့ ဘေးချင်း ယှဉ်ရက် နေထိုင်ကြတယ်

နေမကောင်းဖြစ်တယ် ၊ဖျားတယ်၊ မကျန်းမမာဖြစ်တယ်၊ ရောဂါ စွဲကပ်တယ်

1. မကျန်းမမာ ဖြစ်နေတဲ့၊ နေမကောင်းတဲ့

больной ребёнок ကလေးဟာ နေမကောင်း ထိုင်မသာဖြစ်တယ်၊ မကျန်းမာတဲ့ ကလေး

он болен ангиной သူ လည်ချောင်းနာရောဂါ ရှိနေတယ်၊ သူ လည်ချောင်း နာတယ်

у них уже большой сын သူတို့မှာ သားကြီး ရှိနေပြီ၊ သူတို့ရဲ့သားဟာ ကြီးတယ်

бочка из-под капусты ဂေါ်ဖီချဉ်ပတ် ထည့်ထားပြီးသား စည်ပိုင်းလွတ်၊ အားနေတဲ့ ဂေါ်ဖီချဉ်ပတ် စည်ပိုင်း